برای ورود بحث کتاب توتم و تابو یک نکته ی مهم یاید مطرح شود که برای فهم این کتاب بسیار مهم می باشد. به نظر فروید، انسان ابتدایی، در دسته آغازین زندگی می کرد. این دسته تشکیل می شد از نری مسلط
که پدر بود و تعدادی از ماده ها را در انحصار خود داشت . این پدر نیرومند، پسران خود را از ماده ها دور نگه می داشت. روزی این پسران متحد شده پدر مسلط را کشتند و سپس آن را خوردند . دلیل این آدم خواری به نظر فروید این بود که آنها اعتقاد داشتند با خوردن قربانی، نیرو و قدرت او را به دست می آورند. بعد از مدتی، آنها از عمل خویش پیشیمان شدند و برای جبران و کفاره عمل خویش دو ممنوعیت را ابداع کردند : یکی این که نمادی به صورت یک نوع حیوان را به جای پدر گذاشتند؛ این نماد است. برادران خوردن حیوان توتمی را حرام اعلام کردند، و دیگر این که ازدواج درون گروهی را حرام کردند و با تحریم ماده های آزاد شده بر خود، از ثمرات پیروزی شان چشم پوشی کردند . فروید این پدر کشی را نتیجه ی همین جنایت می داند. برادران، آیین توتم را از این رو ابداع کردند تا دیگر بار به عمل پدر کشی دست نیازند .باید گفت عقده ی اودیپ نیز از همین پدر کشی ابتدایی ناشی می شود و ترسهای گوناگون که از ابتدا در کودکان ایجاد می شود پایه های کودکانه ی توتمیسم به شمار می آیند . رقابت پدر در عشق ورزیدن نسبت به مادر ،کودک را به جا بجایی ترس و کینه اش از پدر به یک حیوان وا می دارد .)این برداشت مستلزم قبول نظریه ی لامارک مبنی بر موروثی شدن
ویژگیهایی است که انسان از راه تجربه کسب می کند).
به طور کل :دین توتمی از احساس گناه و تلاش برای پرداخت کفاره و جبران سرچشمه می گیرد . به نظر فروید، این عوامل در ریشه ی همه ی ادیان بشری قرار دارد . همه ی ادیان بعد ی در واقع کوشش هایی برای حل این مسئله اند و تنها از جهت مرحله ی فرهنگی که این کوشش در آن صورت می گیرد و راه حل های اتخاذ شده با یکدیگر تفاوت دارند.
سوالات اصلی که فروید در این کتاب در صدد پاسخ گویی به آن ها بوده است.
۱) حیوان پرستی از کجا سر چشمه گرفته است؟
۲) تابو یا محرمات در میان قبایل اولیه ی انسانی بر چه پایه و اساسی استوار بوده است؟
نتایجی که فروید از کنار هم گذاشتن اطلاعات در باب آداب و رسوم و احساسات و تفکرات و
خلاصه طرز زندگی مردمان اولیه خوانده بود با نتایجی که از احوال بیماران روانی به دست آورده
بود مقایسه کرده و دست آخر چنین نتیجه گرفت:
• سازمان فکری و احساسی مردمان اولیه با بیماران روانی وجوه اشتراک فراوانی دارد.
• در احساسات مردمان اولیه بین عشق و نفرت ( تضاد احساسات ) فاصله ی چندانی نیست.
در کل فروید می خواهد آن چیزهایی را که مدعی آن است در این کتاب به اثبات برساند و
بزرگترین الهام خود را از داستان اساطیری ادیپ پادشاه گرفته است.
بیش با همچنین خود فروید معتقد است کسی که می خواهد این کتاب را بخواند باید کم و
روانکاوی آشنا باشد. فروید راه حل خودش را در مورد تابو قطعی و حتمی می داند و در باب توتم اعتراف می کند که راه حل پیشنهادی اش محدود به معلوماتی است که روانکاوی ظاهرا در حال حاضر صحت آن را
مجاز و موجه می شمرد.
مساله ی تابو هنوز هم در جوامع امروزی ما دیده می شود.مساله ی توتم بر عکس کاملا با سبک
احساس امروزی ما فرق دارد . توتم نهادی است که مدت ها پیش ناپدید شده است.
روش جمع آوری و تحلیل داده ها ی فروید در این کتاب
برای کشف حقیقت حیوان پرستی و تابو زیگموند فروید به کتبی مراجعه کرد که پر بود از
مشاهدات دست اول و دوم در خصوص طرز زندگی و آداب و رسوم مردمان اولیه که غالبا مبلغان
مسیحی و سیاحان گردآورنده ی آنها بودند و بعد نیز به مقالات و نوشته های مفسران درجه ی یک
رجوع کرد و همه ی این دهده ها را با روانکاوی سنجید.
فروید همچنین از کتب و شاهدات و تفاسیر و تعابیر جامعه شناسان، قوم شناسان، روان شناسان، زیست شناسان نظیر( داروین) و… مایه می گیرد و سر انجام پس از مطالعات طولانی به این نتیجه می رسد که سازمان روانی مردمان اولیه همان است که در بیماران روانی مانند وسواسی ها و کسانی که از حیوان و… می ترسند و یا بیماران روانی شدید نظیر پارانوئیک که دنیای پر آشوب درون خود را به عالم خارج نسبت می دهند و در حقیقت فروید مردمان اولیه را با بیماران روانی و گاهی کودکان مقایسه کرده است.
